“Yüzyılın felaketi”Sarsıntı olarak nitelendirilen Kahramanmaraş merkezli depremler, yapılarda kullanılan temel yapı malzemeleri ve dünyada tercih edilen yapım teknikleri ile afet riskine karşı alınması gereken önlemleri gündeme getirmiştir.
En değerli ilke: Toprak geçirmez malzeme
Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof.
Birçok büyük ve yüksek yapının projelerinde çalıştığını söyleyen Karakale, Türkiye’de sismik izolatör kullanan ilk hastanelerden biri olan Erzurum Devlet Hastanesi’nin sismik testlerini, çatı sismik izolasyon ve onarım hesaplarını kendisinin yaptığını bildirdi. Cevahir AVM projesi.
‘Japonya’daki binaların yüzde 70’i çelikten yapılmış’
Binaların deprem riskine karşı yükseklik ve büyüklüklerine göre farklı hesaplamalar yapıldığına işaret eden Karakale, şunları kaydetti:
Yüksek binaların esnek olması gerekir. Kiriş ve çevre ilişkileri uygun olmalıdır. Tüm binalar betonarme yapılmamalıdır. Uygun bir tasarım değilse yapılmamalıdır. Çeliğe geçmeliyiz. ABD’deki binaların yüzde 40’ı ve Japonya’dakilerin yüzde 70’i çelikten yapılmıştır. Maalesef Türkiye’de konutlarda %1, endüstriyel binalarda %4 çelik yapımız var.
ahşap bina önerisi
Betonarme binalara alternatif olarak ahşap yapıların ön plana çıkarılması gerektiğini anlatan Karakale, şöyle konuştu: “Mesela Amerika’da 2-3 katlı nadide sayıda ahşap bina var. Osmanlı döneminde yapıldı ama artık yapılmıyor. Göstermek lazım.”dedi.
Karakale, yapıda kullanılan yapı malzemelerinin kendine has özelliklere sahip olduğunu ve bunları güçlendirmenin modern teknikler olduğunu anlattı.
‘Sismik izolatör, riskli bölgeyi daha az riskli bölgeden ayırıyor’
Depremin görüldüğü ülkelerdeki büyük ve yüksek katlı binalar ile hastaneler için sismik izolatörlerin vazgeçilmez olduğunu vurgulayan Karakale, şöyle devam etti:
Sismik izolatör, riskli bölgeyi daha az riskli bölgeden ayırır. Sarsıntı gücünü mekanik veya hareket ettirici güce değiştirir. İçinde kurşun bulunduğu için onu ısı gücü olarak da değiştirir. Depremin üst yapıya etkisini etkiler. Yaklaşık 5 kat daha az ivmeye maruz kalır.
“Eski binalar yıkıldı”
Karakale, Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremlerin ardından yapılan ilk belirlemelere göre çoğunlukla eski binaların yıkıldığını kaydetti. “Yeni bir bina ile eski bir bina aynı titreşime maruz kaldı. Genel olarak eski binalar yıkıldı. Bağlantılar doğru yapılmadığı için beton kalitesi düşük. Eski az katlı binalar yıkıldı. Yeni yapılan 5. -6 katlı binalar depremi daha sağlam bir şekilde atlattı.”sözünü kullandı.
